Bijna elke maand komt het in het nieuws: stijgende zorgkosten. Een interessante oplossing voor deze stijgende kosten is Value Based Healthcare (kortweg VBHC of waardegedreven zorg). In dit concept betalen we voor zorg op basis van gezondheidsuitkomsten voor de patiënt, in jargon heet dat fee for value. Dit in tegenstelling tot het huidige model waarin we betalen voor de behandeling, wat leidt tot focus op de handelingen zelf in plaats van focus op de patiënt.

Oftewel: Value Based Healthcare richt zich op het minimaliseren van de kosten en het maximaleren van de patiëntwaarde.

VHBC is inmiddels een veelbesproken onderwerp binnen de gezondheidszorg. Elke goede arts richt zich immers het liefst op de resultaten voor de patiënt. Daarmee ligt VBHC ook in lijn met de centrale thema’s uit de Eed van Hippocrates, namelijk waardecreatie voor de patiënt en patiëntgericht zorg.

Zorg transformeren

In hun boek Redefining Health Care beschrijven Michael Porter en Elizabeth Teisberg de transformatie van de zorg naar Value Based Health Care. Zij doen dit aan de hand van zes elementen:

1. Organiseer zorg rondom een aandoening in een integrated practice unit (IPU)

In tegenstelling tot de gefragmenteerde organisatie per specialisme

2. Meet de uitkomsten en de kosten voor iedere patiënt

En optimaliseer zorgprocessen continu op basis hiervan

3. Gebundelde bekostiging van uitkomsten

Bekostiging van de geleverde waarde

4. Integratie van de zorgwaardeketen

Verschillende zorginstellingen organiseren samen de zorg rondom een aandoening (bijvoorbeeld eerste, tweede en derde lijn)

5. Geografische expansie van best practices

Start op meerdere locaties met beproefde concepten van zorg die is georganiseerd rondom een aandoening

6. Ondersteunende technologie

Alle IT en technologie die het mogelijk maakt om te meten en om zorguitkomsten positief te beïnvloeden

Van theorie naar praktijk

Bovengenoemde stappen zijn vrij duidelijk. Maar het is geen plan van aanpak, eerder een grofmazig stappenplan. De daadwerkelijke uitvoer van de stappen is voor veel professionals complex. Hierdoor worstelen de zorginstellingen met de implementatie van het gedachtengoed.

De complexiteit zit ‘m erin dat voor VBHC systemische verandering nodig is. De eerste twee stappen van Porter en Tiesberg kun je binnen de muren van een zorginstelling uitvoeren. Hoewel complex, is dit nog goed te overzien. Daarna wordt het stukken ingewikkelder. Bij stap drie en vier horen namelijk fundamentele veranderingen in de bekostiging van het zorgsysteem. De vergoeding van zorg binnen én tussen zorgaanbieders gaat dan op de schop.

Te grote stappen

Been Management Consulting heeft de afgelopen jaren ziekenhuizen en farmaceuten geholpen met de visie- en strategievorming rondom VBHC. Samen hebben we deze strategie geïmplementeerd bij individuele stakeholders en tussen onderlinge stakeholders in de zorg waardeketen.

Daarbij viel ons steeds wat op. Namelijk dat veel mensen de Value Agenda van Porter en Tiesberg te dogmatisch inzetten. Dit staat in de weg van het uiteindelijke succes van VBHC en daarmee het verbeteren van zorg voor de patiënt tegen lagere kosten.

Andere stappenvolgorde

Met name het derde punt (gebundelde bekostiging) leidt in de praktijk tot vertraging of zelfs het vastlopen van VBHC initiatieven. Het is een te grote systemische verandering waarbij samenwerking gecoördineerd moet worden tussen ziekenhuis, specialismen binnen het ziekenhuis en zorgverzekeraars.

Zonde en onnodig! Hiermee beperk je namelijk verbeterde patiëntuitkomsten die binnen een IPU al worden behaald, tot die ene IPU. Been Management Consulting stelt daarom een andere volgorde en vrijere interpretatie van de Value Agenda van Porter voor:

1. Organiseer zorg rondom een aandoening in een IPU

Organiseer zorg rondom een aandoening binnen de muren van de zorginstelling. Daarbij is het noodzakelijk dat je met patiënten vaststelt welke gezondheidsuitkomsten voor hen van belang zijn. En dat je daarop stuurt, meet en optimaliseert.

2. Meet de uitkomsten en de kosten voor iedere patiënt

Het meten van kosten en uitkomsten binnen de IPU maakt het optimaliseren van het zorgpad mogelijk.

3. Geografische expansie van best practices

Het borgen van de geleerde lessen van de IPU in een blauwdruk. Hierdoor ontwikkelen we een sjabloon om een dergelijke IPU binnen andere zorginstellingen versneld uit te rollen. Zo bereik je meer patiënten en kun je hen beter helpen.

4. Integratie van de zorgwaardeketen

Organiseer zorg rondom een aandoening met andere zorginstellingen binnen de zorgwaardeketen. De complexiteit neemt hierbij toe, doordat je binnen en tussen verschillende zorginstellingen zorg moet organiseren, meten en optimaliseren. Ook hierbij borg je de lessen in een blauwdruk, zodat je versnelde geografische uitrol mogelijk maakt.

5. Ondersteunende technologie

Je kunt de patiëntwaarde vergroten door technologische hulpmiddelen en oplossingen te bieden. Denk aan oplossingen als zorg op afstand, shared decision making en eco-systems.

6. Gebundelde bekostiging van uitkomsten

Het lastigste punt, de gebundelde bekostiging van geleverde waarde binnen de zorg waardeketen, is wat ons betreft een laatste horde om te nemen. Het voordeel daarvan is dat er inmiddels veel data beschikbaar is door de organisatie van meerdere IPU’s en de zorgketen-integratie. Die data helpt bij het beantwoorden van vragen over de bekostiging van zorg binnen en tussen zorgaanbieders.

Samen verder

Bij Been Management Consulting kennen we de worsteling waar de verschillende partijen mee kampen. We weten inmiddels ook dat de vragen, antwoorden en denkrichtingen van onze opdrachtgevers vaak van gelijke aard zijn. Mede daaruit ontstond onze insteek bij de implementatie van VBHC. We realiseren ons dat ook deze aanpak een simplistische weergave van de werkelijkheid is en dat er een wereld aan complexe vraagstukken achter de stappen schuilgaat.

Dus voel je vrij om ook onze werkwijze en interpretatie naar eigen inzicht te gebruiken. En neem vooral contact met ons op hierover van gedachten te wisselen. Alleen samen bereiken we deze systemische verandering.

Neem contact op