Teamontwikkeling is niet iets wat je bereikt door twee keer per jaar een heidag te organiseren. Teamontwikkeling is een continu proces en verdient dagelijks aandacht. (Online) vergaderingen, projectgroepen en een-op-een-situaties zijn perfecte momenten om in de praktijk te werken aan verbinding, vertrouwen en verdieping van samenwerking.

Wanneer doe ik het goed als leider?

Zeker nu we allemaal meer thuiswerken, is het een uitdaging om vertrouwen te ontwikkelen, werk te coördineren en om een team te motiveren.

Het geheim zit hem in het geven van de juiste kaders en sturing (alignment) in combinatie met de juiste mate van vrijheid (autonomy). Jouw team heeft beide elementen nodig om te groeien en zich te ontplooien tot een optimaal presterend team. Wat ‘juist’ is om te doen, hangt af van de volwassenheidsfase waarin een team zich begeeft. De uitdaging van jou als leider is om continu te spelen met de kaders en mate van vrijheid. Dit vergt flexibiliteit en aanpassingsvermogen van je eigen leiderschapsstijl.

Flexibel leiderschap

Allereerst is het noodzakelijk om je bewust te zijn van de ontwikkelingsfase waarin je team zit. Hiervoor kun je gebruikmaken van de vier fasen van Tuckman (forming, storming, norming en performing).

Lees ook de blog ‘Zo haal je het beste uit je team’

Als je weet in welke fase het team zit, is het mogelijk om als leider te anticiperen op wat het team nodig heeft. Gebruik hiervoor het leiderschapsmodel van Hersey & Blanchard over situationeel leiderschap (leiden, coachen, motiveren, delegeren).

Hoe minder lang het team bij elkaar is, hoe meer sturing en begeleiding een team nodig heeft. In deze eerste fase fungeer je als kartrekker en leid je het team. Wanneer het team zich verder ontwikkelt, beweeg je als leider – via coachen, motiveren naar delegeren – steeds meer naar de achtergrond.

Aandachtspunten leiderschap

Maar let op: aanwezig en betrokken blijf je als leider altijd! De overtuiging dat een zelf-organiserend team geen leider nodig heeft, is een fabel. De sturing verschuift van het hoe naar het wat & waarom die in lijn liggen met de organisatievisie.

Teamontwikkeling is geen lineair proces. Als het team stappen vooruit maakt, moet het soms ook weer even een stap terug doen. Zeker bij de overgang naar een nieuwe fase zal het schuren. Als je als leider op dit soort momenten de juiste toon weet aan te slaan bij het team – door te spelen met je eigen leiderschapsstijl – zul je zien dat deze schuurmomenten zullen resulteren in groeimomenten.

Tips vanuit onze ‘hoofd’ en ‘hart’ aanpak om je op weg te helpen:

• Voor structuur is het belangrijk om doelen te stellen en kaders mee te geven.
• Stel persoonlijke doelen van teamleden af op het doel van het team.
• Geef naast structuur ook sociale begeleiding. Dit kun je doen door ruimte te geven voor informele omgang. Begin bijvoorbeeld elke vergadering met een check-in moment waarbij iedereen in het team de ruimte krijgt om aan te geven hoe hij of zij zich voelt. Een mooi voorbeeld hiervoor is het gebruik van een overzicht van emoticons waarbij men kan aanwijzen welke emoticon op dit moment het best past bij iemands mentale staat.
• Bouw met het team reflectiemomenten in om te benoemen wat er goed gaat en waar verbetering mogelijk is. Focus je hierbij niet alleen op de zichtbare, praktische zaken aan de oppervlakte. Durf ook de minder zichtbare onderstroom te belichten!

Wil je weten hoe je met je eigen leiderschapsstijl kunt spelen om je team de begeleiding te geven die het nodig heeft? Of wil je weten hoe je de onderstroom zichtbaar en bespreekbaar maakt? Neem contact op met Marieke Siero (marieke.siero@beenmc.com) en dan praten we onder het genot van een kop koffie verder!