In het kader van de campagne ‘Groeien, door van elkaar te leren’, plaatsen we gedurende 7 weken iedere week een interview met mensen uit het been management consulting (been mc) netwerk. Zij worden geïnterviewd over één van de thema’s van het Achilles raamwerk voor strategie-executie. In deze zesde week wordt Laurent-Jan van der Westen geïnterviewd over het thema ‘Leiderschap’.

‘Leiderschap’ is het zesde onderdeel van het Achilles raamwerk van been mc. Onder ‘Leiderschap’ wordt de manier van leiding geven, de organisatiecultuur die geschapen wordt door het leiderschap en het realiseren van een prestatie gedreven omgeving verstaan.

Wat heb jij met leiderschap?
“Het begrip doet veel met mij. Ik ben erg geïnteresseerd in wat ervoor zorgt, dat mensen op de toppen van hun kunnen presteren. De factoren waardoor mensen maximaal presteren, worden mede bepaald door leiderschap binnen een organisatie. Het is het beïnvloeden van mensen om een bepaald doel te bereiken.
Tijdens een project, inmiddels 15 jaar geleden, waarin alle medewerkers steeds uitstel te verwerken kregen, besefte ik eigenlijk voor het eerst wat goed leiderschap is. De directeur van dat bedrijf, die daar keer op keer het slechte nieuws bracht, zei dat hij heel goed begreep wat het besluit betekende en wat het met de mensen deed. Door zijn oprechtheid en authenticiteit wist hij aan te sluiten bij de mensen en kwam zijn boodschap echt aan. Daardoor was er begrip over en weer.
Het is die verbinding, die hij maakte, die ervoor zorgt dat mensen een leider gaan geloven, ze geënthousiasmeerd raken en ze uiteindelijk meegaan met de visie.”

Wat doet leiderschap volgens jou?
“Een van mijn eerste ervaringen met wat leiderschap kan betekenen, was in een sterk hiërarchisch vormgegeven organisatie en leiding, waarin fouten hard afgestraft werden. Dat maakte dat al het vuur en initiatief uit de mensen wegstroomde. De manier van aansturen is zo bepalend voor mensen en de sfeer en cultuur. Het is de reden waarom mensen wel of niet in staat zijn het beste van zichzelf te laten zien.
Voor mij gaat leiderschap ook over het wegnemen van belemmeringen. Binnen veel organisaties zijn bureaucratische belemmeringen, zoals regels, formulieren en procedures, ontstaan om werk te doen. Het is een belangrijke verantwoordelijkheid van het leiderschap om het medewerkers makkelijk(er) te maken om hun werk te kunnen doen en dus om belemmeringen weg te nemen.”

Wat is kenmerkend voor jouw eigen leiderschap en hoe gebruik je leiderschap in jouw dagelijkse werkzaamheden?
“Authenticiteit is iets waar ik erg in geloof en volgens mij ben ik ook authentiek. Mijzelf anders voordoen dan ik ben, kan en wil ik niet. Er zijn geen maskers. Met die authenticiteit hoop ik mensen te mobiliseren en te enthousiasmeren.
De maatschappij, waarin ook over de rol van leiders een heleboel conventies bestaan, maakt dat mensen soms in de verleiding komen om zich anders voor te doen, dan wie zij werkelijk zijn. De projectie van denkbeelden, en ook een eigen beeld waaraan je zou moeten voldoen, maakt dat mensen zichzelf soms dreigen kwijt te raken.
Ik ben ervan overtuigd, dat je mensen pas in beweging kunt krijgen als je een relatie met ze hebt opgebouwd en je geïnvesteerd hebt in het maken van een echte connectie. Hoewel ik zelf niet heel bewust met mijn eigen leiderschap bezig ben, ik volg mijn gevoel, vind ik het wel leuk om te zien dat er een band ontstaat met één of meerdere mensen en dat ik hun gedrag kan beïnvloed door mijn visie uit te dragen.”

Wat is de Achilleshiel van leiderschap?
“Dat is naar mijn mening een tweeledig probleem. Aan de ene kant is het de connectie, die verbinding, die door de waan van de dag en de drukte waar mensen zich in bevinden te weinig aandacht krijgt van leidinggevenden. Ook heerst de misvatting, dat het leiden van mensen vooral draait om ‘vertellen wat er moet gebeuren’, terwijl het voorbeeldgedrag, het gedrag dat gezien wordt, het meest van belang is. Een mooi gezegde hierover is: “The only thing that works top down is to lead by example.” Het is veel krachtiger wanneer je het goede gedrag laat zien.
De valkuil voor leiderschap is inconsistentie. Er zijn leiders, die dingen verkondigen, maar op het afgesproken moment iets anders doen of besluiten, omdat ze nou eenmaal ‘de baas’ zijn. Geschreven of ongeschreven afspraken niet nakomen, maakt dat je je geloofwaardigheid kwijtraakt.”

Hoe zie jij de toekomst, voor wat betreft leiderschap?
“De houdbaarheid van organisaties en vaste structuren neemt af. Leiderschap zal meer en meer gaan over het ad hoc mensen bij elkaar brengen en op korte(re) termijn iets realiseren. De agile ontwikkeling is hier illustratief voor. Met zelfsturende teams komt de besluitvorming lager in de organisatie te liggen, waardoor meer mensen de kans krijgen om invloed uit te oefenen. Dat stelt andere eisen aan leiderschap.
Wanneer je nu de goede ideeën hebt en het lef en de moed, dan hoef je niet meer afhankelijk te zijn van de bestaande structuren. De generatie van veertig en vijftig jarigen loopt daarom tegen de grenzen van hun leiderschap aan. Veel dingen die zij vroegen konden beheersen, moeten ze nu loslaten.”

Hoe zie je de toekomst voor been mc?
“Wij zien vooral grotere organisaties, die vanuit de vastgelegde structuren komen en hiërarchisch zijn ingericht. Opdrachtgevers zijn meestal van de generatie van boven de veertig en zien zich in hun leiderschap geplaatst voor nieuwe uitdagingen en trends. Het is spannend en interessant om te zien of wij daar als bedrijf met onze dienstverlening op aan kunnen sluiten.
Onze kracht is dat we met senior consultants werken. Dat zijn ervaren mensen, maar daar ligt ook een uitdaging om vernieuwend te blijven. Het opnemen van jonge(re) consultants, die hun eigen belevingswereld en ervaring met zich meebrengen maakt dat wij op de lange termijn succesvol kunnen blijven.”

been management consulting bestaat zeven jaar en is uitgegroeid tot een organisatieadviesbureau waar 40 professionals werken aan het helpen van bedrijven bij het optimaliseren, realiseren en implementeren van organisatieveranderingen en strategische doelen.

Voor meer informatie kijk je op de Achilles Benchmark website of neem je contact op met Hinkelien Schreuder.