Wat hebben consultants gemeen met top-waterpoloërs? In deze interviewserie blijkt keer op keer dat dat meer is dan je waarschijnlijk in eerste instantie zou verwachten. In deze vijfde aflevering praten we met Pascal Janssen over misschien wel het belangrijkste onderwerp van allemaal: doelen stellen én behalen. Van kleine succesjes vieren tot het stellen van de grensverleggende ‘Big Hairy Audacious Goal’, de BHAG.

Laten we groot beginnen, wat is jouw belangrijkste doel?

Hét doel voor 2020 is natuurlijk duidelijk: kwalificeren voor de Olympische Spelen in Tokio. Dat moet gaan gebeuren tijdens het Olympische Kwalificatietoernooi in maart. Of we echt op schema liggen, weten we eigenlijk pas als we in januari het EK spelen. Tot die tijd spelen we ‘gewone’ competitiewedstrijden en trainen we heel hard in Zeist.

En heb je ook een individueel doel?

Mijn persoonlijke doel is een belangrijkere speler worden in het team. Tot twee jaar geleden was mijn eigen doel om goed aan te haken bij de rest. Nu ben ik stappen aan het maken om steeds vaker beslissend te zijn. Meer ballen afpakken en veel trainen op mijn schot. Ik wil meer zelfvertrouwen krijgen om te verrassen en om verantwoordelijkheid te nemen.

Hoe maak jij zulke grote doelen tastbaar?

In ons team werken we altijd met subdoelen. Je werkt dan aan kleine, tastbare aandachtspunten waar je na elke training of wedstrijd op kunt evalueren. Dat kan zowel op teamniveau als op individueel niveau. Voor een midvoor als Thomas Lucas is dat bijvoorbeeld overtredingen versieren. En zelf doe ik extra oefeningen voor mijn ellenbogen, omdat die sneller overbelast raken.

Met Oranje hebben we de route naar de spelen opgebroken in kleinere stapjes. Zo bespreken we voor elke wedstrijd welke subdoelen we willen halen. Zoveel p’tjes [overtredingen] tegen, zoveel man meer-doelpunten maken [als een tegenspeler een tijdstraf heeft]. En op het EK willen we de top acht halen. Tactische doelen zijn het lastigst, omdat een deel van de selectie in het buitenland speelt. Daarom werken we veel met deelopdrachten en herhalen we oefeningen als we allemaal samen zijn.

Wat doe je als je een doel niet dreigt te halen?

Ik probeer altijd een doel te halen totdat ik voorbij het doel ben. En met voorbij het doel bedoel ik dat de ‘deadline’ voorbij is, in mijn geval is dat vaak als een wedstrijd of toernooi is afgelopen. Daarna evalueer je samen wat je anders kon doen. Misschien was je doel niet realistisch of gewoon onhaalbaar. Wij kunnen bijvoorbeeld wel roepen dat we eerste willen worden op het EK, maar dan kun je achteraf alleen maar zeggen dat de lat te hoog lag. Daar heb je niet zoveel aan.

Soms zul je ook tussentijds moeten evalueren. In Zeist trainen wij nu met Oranje vier à vijf maanden echt hard, eigenlijk op het randje van overtraindheid. Dan moet je goed in de gaten houden of je wel op de goede weg bent. Is het te veel? Dan moeten je dingen op tijd aanpassen.

Stel jij liever makkelijkere doelen die je allemaal haalt of moeilijke waarvan je een paar niet gaat halen?

Waterpolo is een teamsport, dus je stelt een doel nooit alleen. Er gaat altijd een discussie of dialoog aan vooraf. Met Oranje zetten we over het algemeen iets hoger in dan je zou verwachten, het zijn echt ambitieuze doelen. Daar gaan we dan keihard voor trainen. Twee jaar geleden werden we nog tiende op het EK. Zouden we nu zeggen dat we twaalfde willen worden? Dan krijg je een te gemakkelijke sfeer. Daarom gaan we voor de achtste plek en daarvoor moeten we aan de bak.

Voor mij persoonlijk is het niet veel anders. Ik vind dat je jezelf moet uitdagen, anders ga je te gemakzuchtig werken. Tegelijkertijd moet je een balans houden, want successen vieren is ook belangrijk. Een paar gemakkelijkere doelen zijn dus fijn, maar de meeste zijn ambitieus en zwaar.

Hoe ver ga jij om je doelen te behalen?

Ik heb mijn leven zo ingericht dat waterpolo op één staat. Ik ben er ongeveer 25 uur per week mee bezig. Om fysiek top te zijn, moet ik best veel dingen laten. Tijdens de weken voor een eindtoernooi ga je niet stappen, dat is een abc’tje. Ik heb weinig verjaardagen van mijn neven en nichtjes bijgewoond, omdat ik altijd in een zwembad lag. Daar krijg ik weleens een vraag over, want familie is toch ook belangrijk?

Op zulke momenten moet je beslissingen nemen die redelijk egoïstisch zijn. Dat zijn misschien niet altijd de normale keuzes die de gemiddelde Nederlander zou maken. Maar ik ben daar vrij eenvoudig in, we hoeven het ook niet eens te zijn. Ik denk altijd, ‘als ik je zie is het gezellig en als ik je niet zie ben ik aan het trainen’.

Heb je nog een tip voor het behalen van doelen?

Voor je ontwikkeling is doelen stellen en je resultaten evalueren belangrijk. Mijn tip is om dat evalueren niet alleen te doen. Je bent zelf op een andere manier kritisch op je doelen dan iemand die er objectief in staat. Betrek daarom iemand die affiniteit heeft met jouw onderwerp. Met hulp en de juiste sturing krijg je de beste resultaten.

Wil je Pascal Janssen en de rest van de waterpoloërs volgen? Houd dan waterpolo.nl in de gaten. Je kunt ook terecht op Pascals Instagram en de Facebook, Twitter en Instagram van Oranje.

Deze reeks verschijnt in aanloop naar de Olympische Spelen van 2020 in Tokio. De vorige keer spraken we met Milan de Koff over omgaan met tegenslag. Binnenkort praten we met Jorn Muller over omgaan met (afleidende) randzaken. Foto’s: Waterpolo.nl/Beeldboot/Gertjan Kooij