Je zou kunnen zeggen dat ze zich bezighoudt met het aantonen van de waarde van geneesmiddelen. En vervolgens met de toegang van de geneesmiddelen tot de markt volgens de bijbehorende wet- en regelgeving. Maar het onderwerp waardoor Jannie van den Broek van Amgen gepassioneerd raakt, gaat veel verder en is het vergroten van échte waarde voor patiënten. 

Nieuw business model

‘Waarde’ was vroeger uitsluitend de waarde van het geneesmiddel. Maar hoe kun je op andere manieren waarde toevoegen? “Bij Amgen transformeren we van een organisatie gericht op het verkopen van succesvolle geneesmiddelen naar een organisatie gericht op het verkopen van succesvolle behandelingen die verder gaan dan alleen onze geneesmiddelen. We gebruiken hierbij de methodes van value based healthcare of waardegedreven zorg. We willen worden beloond op basis van bereikte resultaten bij patiënten. Dat is een duurzamer en waardevoller business model.” 

Amgen verwacht dat de sector fundamenteel gaat veranderen. “De gezondheidszorg moet omgaan met toenemende vergrijzing, meer chronische ziektes en meer behandelmogelijkheden. Het onderliggende probleem is het financiële model: fee-for-service. We betalen per activiteit of per behandeling en dat wordt onhoudbaar.”  

“Ga je betalen voor de uitkomsten? Dan ga je veel zorgvuldiger kijken naar wat voor individuele patiënten van waarde is. Niet behandelen is dan ook opeens een optie. Dat betekent veel. Want niet behandelen betekent geen inkomsten voor ziekenhuizen. Fee-for-service is dus de verkeerde prikkel. Ook de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) pleit hiervoor.”  

“Niet behandelen kan ook waarde voor een patiënt betekenen.” – Jannie van den Broek, Director Value, Access & Policy bij Amgen

Een andere richting

“We konden al jarenlang zien dat bepaalde systemen in de wereld hun grenzen naderden. Ook wij hebben ons land zo lang ‘doorgeoptimaliseerd’ dat we ons bij een pandemie na twee weken al zorgen moeten maken over de capaciteit van de IC. Op meerdere plekken hebben we te lang geprobeerd de grenzen op te rekken. We betalen daar nu leergeld voor.” 

Een ander voorbeeld van Jannie is een aangrijpende anekdote. “Een vriend heeft uitgezaaide kanker. Hij zou het liefst naar huis gaan en thuis afscheid nemen, maar de artsen overwegen om weer met chemo te beginnen. Artsen doen dat, omdat ze zijn opgeleid om te behandelen en overtuigd zijn van een aantal extra levensjaren of -maanden. Maar brengen deze jaren of maanden extra waarde voor de patiënt? Daarom zullen we als patiënt veel meer zelf de regie moeten gaan nemen.” 

De zorg in de toekomst 

Over tien jaar ziet de zorg er volgens Jannie heel anders uit. “Dan begint een behandeling met vragen als ‘Wat is voor u de belangrijkste behandeluitkomst?’ en ‘Waarop wil je je richten?’ De patiënt zal vaker thuis een behandeling krijgen. Ziekenhuizen zijn kleiner en meer gespecialiseerd. De rol van huisartsen en wijkverpleging wordt groter en veelomvattender. En ten slotte zullen we veel meer ondersteund zijn door data. Maar vooral de uitkomst zal centraler staan.” 

Systemische verandering realiseren

Maar hoe komt die tot stand, zo’n grote systemische verandering? “Het gaat om change management en om het creëren van een gevoel van ongemak. Er is sprake van urgentie, en dan ben je eigenlijk al te laat. Je kunt het ook positief benaderen en dat is door een lonkend perspectief te schetsen. Iets waar je je bed voor uitkomt. En natuurlijk is het ook een kwestie van ‘gewoon doen’.” 

Boekentip: Yousri Mandour, Dorien van der Heijden en Sven Turnhout – De strategie van de kreeft